Rodin, Meunier & Minne: verrassende middeleeuwse invloeden in de 19de-eeuwse beeldhouwkunst

"Over de beeldhouwkunst van eind 19de eeuw hoor je altijd dezelfde dingen: de invloed van Michelangelo, kunstenaars die afstand namen van het academisme… Geen woord over de invloed van middeleeuwse kunst."

"In 2014 hebben we hier een kleine presentatie gedaan rond een gipsen model van ‘Het grauwvuur’, een meesterwerk van Meunier uit onze collectie. Veel mensen die dat beeld zagen, zegden meteen: dat is een moderne piëta. Technisch gezien is het eigenlijk een graflegging, maar goed, er is toen toch een lichtje opgegaan."

"We zijn dan eens verder in het werk van Meunier gaan kijken, en er vielen veel meer parallellen te trekken. ‘Vruchtbaarheid’ is één op één een Maria lactans - Maria met haar kind aan de borst. ‘De rustende puddelaar’ is één op één Christus op de koude steen. Het sprong zo hard in het oog dat het echt vreemd is dat er nooit eerder iets mee is gebeurd."

Essaytentoonstelling

"Goed, we beginnen eraan, en we merken al snel dat een tentoonstelling over middeleeuwse invloeden op Meunier alléén wat mager zou uitvallen. Tijdgenoten Rodin en Minne erbij nemen leek niet onlogisch, want ze kenden elkaar. Bovendien hadden ze alle drie een duidelijke link met de middeleeuwen. Meunier was de eerste dertig jaar van zijn carrière schilder, vooral van burgerlijke en neogotische werken. Bij Minne heb je een symbolisme waarin het christendom en de middeleeuwen een heel grote plaats innemen. En Rodin heeft een boek geschreven over de kathedralen van Frankrijk. Het lag er gewoon. Alle elementen waren er, wij hebben ze maar samengebracht."

"Voor mij is ‘Rodin, Meunier & Minne’ een essaytentoonstelling. We willen een nieuw onderzoeksveld openen: hoe hebben de middeleeuwen de beeldhouwers van eind 19de eeuw beïnvloed? Het is niet onlogisch dat M die vraag aankaart. We hebben een kleine maar zeer goede Meuniercollectie en bovendien is hier sinds 2013 een specialisatie ontwikkeld in middeleeuwse beeldhouwkunst."

Eenzame uitvaart

"Je krijgt in de tentoonstelling groepen van beelden te zien. We zetten op één sokkel bijvoorbeeld ‘De denker’ van Rodin, ‘De rustende puddelaar’ van Meunier, ‘Moeder met dood kind’ van Minne en een middeleeuwse ‘Christus op de koude steen’. En dan is het aan jou: kijk en vergelijk."

"Het werd snel duidelijk dat de thema’s van de beelden allemaal aan de treurige kant waren. We hebben besloten dat niet weg te moffelen. Daarom werken we voor de audiogids samen met de mensen van De eenzame uitvaart - een groep schrijvers die gedichten maakt voor overleden mensen die anders eenzaam begraven zouden worden, zonder familie of vrienden."

"Zij schrijven een parcours met poëzie die gebaseerd is op de kunstwerken, en waarin rouw centraal staat. Er komt een versie voor volwassenen en één voor kinderen. Ik vind dat een onwaarschijnlijk mooi idee. Je vertrekt van de emotionele lading die in die werken zit: verdriet, rouw, gemis… Gevoelens die we allemaal kennen. Daar leggen we in de audiogids de nadruk op, en niet zozeer op stijlrichtingen of kunstgeschiedenis. De beelden krijgen zo als het ware hun menselijkheid terug."