Waarom M opkomend talent steunt

Evenwichten

Het is niet evident om kunstwerken te selecteren als je niet op atelierbezoek mag of de koppen niet bij elkaar kan steken.  Hoe hebben jullie dat aangepakt?  

Eva: “Via onlinevergaderingen. We wilden interessante stemmen selecteren, met een boeiend oeuvre en een relevante thematiek. Kunstenaars ook die steun kunnen gebruiken – die op een punt in hun carrière staan waar wij hopelijk toch een verschil kunnen maken. Elk van ons heeft namen voorgelegd, op basis van zijn of haar expertise. Daar is over gediscussieerd en zo zijn we tot een longlist van een veertigtal kunstenaars gekomen. De volgende stap was daar een shortlist uit distilleren, de werken nog iets meer in detail bekijken en ons nog meer verdiepen in de achtergrondinformatie. En ten slotte hebben we dan gekeken welke kunstwerken geschikt waren om te verwerven.”

Valerie: “Het project gaat erom dat we kunstenaars steunen. We vertrekken dus altijd van oeuvres die we relevant vinden. Pas daarna kijken we naar de individuele werken die beschikbaar zijn om aan te kopen.” 

Louis-Philippe: “Je hoeft die werken ook niet per se met z’n vieren in een studio te gaan bekijken. Er is altijd wel iemand van ons die ze in het echt gezien heeft. Dat is ook de rijkdom van met z’n vieren te selecteren: we hebben elk ons eigen netwerk, waaruit we dingen kunnen aanbrengen. En omgekeerd hebben we zo alle vier oeuvres en kunstenaars beter leren kennen waar we minder vertrouwd mee waren.”

Welke criteria hadden jullie om tot de shortlist te komen? 

Eva: “Echt formele criteria waren er bijna niet. Die band met België moest er zijn, en we letten natuurlijk op de kwaliteit. We hebben vooral geprobeerd elkaar te informeren en te overtuigen. Het gaat wel altijd om bestaande werken. Het is geen creatieopdracht.”

Louis-Philippe: “Er zijn ook geen beperkingen qua medium. Alles komt aan bod: schilderkunst, beeldhouwkunst, film, installaties... Het is een heel vrij en open project.”

Hicham: “We letten er wel op dat we evenwichten respecteren: mensen met verschillende achtergronden, ongeveer evenveel mannen als vrouwen…” 

Valerie: “En we hebben ook gefocust op wat de aankoop voor M betekent. De werken komen terecht in de collectie van het museum en van Cera, en ze zullen in M getoond worden. Je maakt een keuze op dit moment, je biedt financiële steun, maar wat betekent het op langere termijn?”

Moeten de werken dan passen in de collectie van M?

Valerie: “M heeft een erg diverse collectie. We bewaren en tonen de kunstcollectie van Cera − vooral Belgische werken van de jaren vijftig tot vandaag. Er zijn ook nog hedendaagse werken die de Vlaamse Gemeenschap in bruikleen heeft gegeven aan het museum. En dan hebben we de verzameling van M zelf. Die bestaat uit 52.000 objecten, voornamelijk oude kunst, inclusief gebruiksvoorwerpen, munten, drukwerk... Eén op één daarin passen is moeilijk.”

Eva: “Een van de kernwaarden van M is dat we rechtstreeks met kunstenaars samenwerken. We brengen vooral monografische tentoonstellingen, met werk van één kunstenaar dus. We gaan met hen in gesprek en kijken hoe we een rol kunnen spelen in hun loopbaan. Dit aankoopproject past perfect in ons beleid: we kiezen voor kunstenaars, trajecten, oeuvres…” 

Hoeveel kunstenaars hebben jullie kunnen steunen? 

Valerie: “Nadat we de selectie hadden gemaakt, zijn we in gesprek gegaan met de kunstenaars. Uiteindelijk hebben we werken van 19 kunstenaars kunnen aankopen, mede dankzij de crowdfunding via M-LIFE.”

Engagement

Hoe hebben jullie de expertencommissie samengesteld?

Eva: “Valerie en ik hebben gekeken wie er het beste onze kennis en netwerken aanvulde. Louis-Philippe heeft een achtergrond in het galeriewezen. Hij bezoekt veel ateliers en kent de jonge Belgische generatie erg goed. Hij heeft ook een paar mooie tentoonstellingen rond hen gemaakt. Hicham heeft een iets internationaler profiel en heeft meer banden met kunstopleidingen – met beginnende mensen dus.” 

Valerie: “We vonden het belangrijk om het project open te trekken. We hadden het ook binnen M kunnen houden, maar dat was geen goed idee geweest. We willen als museum niet beweren dat we alle expertise in pacht hebben.” 

Hoe zouden jullie je eigen profiel omschrijven?

Eva: “Kunst is meer dan ons werk, het is ons leven. In onze vrije tijd bezoeken we veel tentoonstellingen en ateliers, we volgen de nationale en internationale actualiteit, we weten wat er in de kunstopleidingen gebeurt…. Het is een beetje onze biotoop. Vandaar ook dat we wisten hoe hard de coronacrisis heeft toegeslagen in het kunstenaarsmilieu.” 

Tot slot: zijn er al concrete plannen met de 19 aangekochte werken?

Eva: “Van april tot september loopt er een tentoonstelling  waarin we de nieuwe werken presenteren: ‘The Constant Glitch’. En we hopen dat we een bijbehorend programma van lezingen zullen kunnen organiseren. Dat zal natuurlijk van de omstandigheden afhangen.”

Valerie: “En daarna zullen de werken ook te zien zijn in onze collectiepresentaties – bij M zijn die transhistorisch: ze bevatten oude én hedendaagse kunst. De aankoop is dus ook een engagement van onze kant: we zullen die stukken blijven tonen.”