Het festival dat museumdeuren opengooit: Playground

Het festival dat museumdeuren opengooit: Playground

Playground

© Grace Schwindt, Kneeling Figure, Opera and Steel, Pierced Mermaid, Skeleton Dress and Puppeteer, Courtesy Zeno X Gallery, Playground

    Zo lang als M bestaat, organiseert het samen met STUK het jaarlijkse live arts-festival Playground. Maar wat ís dat nu eigenlijk, een live arts-festival, en waarom is het zo boeiend? We vroegen het aan Eva Wittocx, medeoprichter van Playground en curator Hedendaagse Kunst bij M, en Lore Boon, die alles al elf jaar lang coördineert.

    Playground

    © Grace Schwindt, Kneeling Figure, Opera and Steel, Pierced Mermaid, Skeleton Dress and Puppeteer, Courtesy Zeno X Gallery, Playground

       

      Veel kunstenaars denken niet in hokjes. Wij dus ook niet.

      Eva Wittocx, curator Hedendaagse Kunst bij M

      Eva Wittocx: “Veel kunstenaars van nu zeggen niet: ik ga eens een schilderij maken, of een podiumvoorstelling. Ze denken niet in genres of hokjes, maar gaan op verkenning in het grensgebied tussen podiumkunst en beeldende kunst. Ze maken bijvoorbeeld een installatie die performers of de bezoekers zelf kunnen activeren, ze brengen een live-performance in een museumzaal ... Playground biedt hen de kans om dat te doen.”

       

      Lore Boon: “Vaak zijn dat experimentele, vluchtige dingen, die je moeilijk gespreid over het jaar kan tonen. Met Playground proberen we ze samen te brengen in een vierdaags festival met een scherpe focus.”

       

      Binnen of buiten?

      Toen Playground in 2007 van start ging, bestond M nog niet. Het festival vond vooral plaats in de zalen van STUK, al kregen sommige performances dankzij de stad Leuven een plekje in de publieke ruimte. Toen M twee jaar later de deuren opende, werd Playground haast vanzelf een samenwerking tussen het museum en het kunstencentrum. De twee vullen elkaar nog altijd mooi aan, vertelt Lore Boon.

       

      STUK heeft goed uitgeruste podiumzalen en alle nodige infrastructuur. Heel interessant voor beeldend kunstenaars die eens een voorstelling willen maken, die hun werk eens niet in een witte museumzaal willen brengen. Omgekeerd zijn er ook podiumkunstenaars die hun voorstelling willen vertalen naar een white cube, en die vinden ze in M.”

       

      Nog andere kunstenaars willen de publieke ruimte inpalmen met hun werk. Eva: "Dit jaar neemt Alexis Gautier je tijdens Playground mee in de auto. Je verkent samen met iemand uit je bubbel de Leuvense binnenring tijdens een unieke rit van 15 minuten. Je wordt uitgenodigd om de bewegende stad te beleven als een film. De auto wordt daarbij een camera. Intussen leg je telkens hetzelfde traject af in loop, zoals een filmrol blijft ronddraaien op zijn spoel. Projectie, fictie en verhaal staan centraal in zijn voorstelling."

       

      Traditie in vraag stellen

      Eva heeft een duidelijk beeld van welke performances in het festival thuishoren – en welke niet.

       

      Eva: “De performances die we programmeren, moeten voor mij visueel interessant zijn. Maar misschien nog belangrijker is dat ze je aan het denken zetten en traditionele concepten in vraag stellen. Moet een visueel kunstwerk absoluut tegen de muur hangen? Hoort een acteur of een danser per se op een podium te staan? Wat wij brengen, moet je ideeën over kunst en presentatievormen uitdagen en je uit je comfortzone trekken. Dat interesseert ons meer dan pakweg body art - een vorm van live art die het levende lichaam inzet als kunstwerk. Wij kiezen voor performances die reflecteren op wat een kunstwerk is, welke vorm een voorstelling kan aannemen, hoe strikt de grenzen tussen de disciplines zijn ... Dat vinden we boeiender dan fysieke performances.”

       

      “Bij zo’n festival komt veel voorbereiding kijken. We zijn eigenlijk het hele jaar op zoek naar geschikte performances. We zijn nu al op voorstellingen gestoten die we niet in november kunnen brengen, maar die we al geprogrammeerd hebben voor de editie erna.”

       

      “Door corona hebben we onze koers wel moeten bijstellen. Normaal doen we in het voorjaar een flink deel van de internationale prospecties, maar dat is dit jaar een beetje anders uitgedraaid. Daardoor is de programmatie meer Belgisch dan gewoonlijk.”

       

      Een stukje dansgeschiedenis

      Niet dat er dit jaar geen buitenlandse kleppers op het programma staan – wel integendeel. Zo kan je in STUK naar een voorstelling van de vermaarde Amerikaanse choreografe Lucinda Childs. Eva: “Childs is intussen tachtig jaar, maar ze is een icoon van de 20ste-eeuwse dans. In STUK brengen zes dansers enkele van haar vroege choreografieën opnieuw tot leven. In de jaren 70 zijn die stukken vertoond in musea, kerken en de openbare ruimte, maar sindsdien zijn de meeste niet of nauwelijks meer gespeeld. Dat wordt dus een stukje dansgeschiedenis.”

       

      “Voor die productie werkt Playground samen met heel wat andere huizen in Europa, maar Leuven krijgt de wereldpremière. De dansers zijn deze zomer ook in residentie in STUK om de performance voor te bereiden. STUK stelt elke zomer ruimtes ter beschikking waar kunstenaars kunnen werken aan nieuwe creaties. Soms leidt zo’n residentie tot een première op Playground. Zoals nu dus.”

       

      Ook M heeft een ruimte ter beschikking voor residenties: het M-atelier in Cas-co, in de Vaartstraat. Lore: “Dit najaar zal de Belgische kunstenares Evelien Cammaert daar haar bijdrage voor Playground voorbereiden. Het wordt een zaalvullende installatie waar bezoekers vrij in kunnen rondlopen; een mix van scenografie en projecties, met performers die de installatie in beweging brengen en de bezoekers erbij betrekken. Het resultaat zal het midden houden tussen tentoonstelling en voorstelling. Typisch Playground dus.”

       

      Cammaert toonde haar werk al eerder tijdens Playground, en ook dat is typisch. Lore: “De helft van de kunstenaars die dit jaar komen, heeft hier al eens eerder gestaan. Sommige zelfs tien jaar geleden. Dat is fijn, die links met vroeger. Veel festivals willen liever telkens nieuwe namen, maar wij vinden het belangrijk om kunstenaars die we goed vonden te blijven volgen. Dat is onze filosofie, en daar houden we aan vast.”

       

      Playground vindt elk najaar plaats. De editie van 2020 is niet kunnen doorgaan door de voorzorgsmaatregelen rond het coronavirus.