Binnenkijken bij een M-cenas: de collectie van Fred en Simone
BINNENKIJKEN BIJ EEN M-CENAS
De collectie van Fred en Simone
Fred Van Leuven (72) en Simone Walravens (70) hebben in de loop der jaren een mooie en uitgebreide collectie opgebouwd. Ze bestaat vooral uit Belgische kunst, maar dat was zeker niet zo gepland. ‘We kopen gewoon wat we mooi vinden. Heel spontaan en organisch.’
Fred: “Moeilijk te zeggen waar mijn interesse voor kunst precies vandaan komt. Ik tekende en knutselde graag als kind, dat heeft er altijd ingezeten. Mijn vader was bediende bij de RVA, en ik ben de oudste van vier kinderen. Erg breed hadden we het niet, dus we maakten zelfs ons speelgoed. We staken dat in elkaar met wat we maar in handen konden krijgen. Een kwestie van uitproberen en zien wat werkt en wat niet. Ik kan je verzekeren: sleedoornhout voor een boog, dat werkte!”
Alzheimeronderzoek
“Als professor aan de KU Leuven, Centrum menselijke erfelijkheid, deed ik vooral onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Daarnaast ben ik co-founder van drie spin-offs: reMYND hier in Leuven, ACImmune in Lausanne en ALSaTech in Boston. Sinds 2013 ben ik met emeritaat en dat bevalt me beter dan verwacht. De spin-offs vragen mij soms nog om informatie en advies, en ik doe ook nog peer-reviews van papers en projecten. Maar voor de rest ben ik redelijk baas over mijn agenda.”
Mooie dingen
“Wij zijn geen kunstverzamelaars pur-sang. Wij houden gewoon van schone dingen: bonsais, wagens, wapens, boeken, en vooral ook grafische kunst. Ik mocht – tussen aanhalingstekens - voor mijn academisch onderzoek regelmatig op reis: congres, workshop, doctoraat, EU-project, project-panel, adviesraad... Soms ook met Simone erbij, en dan bezochten wij graag musea, tentoonstellingen, ateliers of kunstshops. Dat waren echt uitstapjes voor ons. Voor de rest nam ik bijna nooit vakantie.”
“Echt kunst kopen zijn we pas begin jaren negentig beginnen te doen, toen de jongens afgestudeerd waren en we wat centen op overschot hadden. Onze eerste twee aankopen waren lithografieën van Delvaux. Ik hou erg van zijn werk: die gestileerde combinatie van treinen, vrouwenfiguren, en melancholie… Zijn museum in Sint-Idesbald is een aanrader.”
“Die twee lithografieën hebben we op een veiling in Brussel aangeschaft. Wij bezoeken wel vaker veilingen - meer om de kunst te zien dan om te kopen. Al hou ik wel van spel van instellen en bieden: kijken wie je concurrenten zijn, en hoe ver ze willen gaan... Zo zijn we er geleidelijk aan ingerold. Zonder dat we de ambitie hadden om een collectie aan te leggen. En er is nog altijd geen plan. We kopen gewoon wat we mooi vinden. Heel spontaan en organisch.”
Zonder batterijen
“We hebben nu wat meer werken van Delvaux. Recent is er een kleine, unieke tekening bijgekomen: ‘Le professeur de philosophie’ uit 1975, één van onze favoriete stukken. We hebben ook werk van Felix De Boeck, Panamarenko, Mondriaan, De Volder, Leonor Fini, Matisse, James Ensor, Fernand Khnopff en Félicien Rops. De laatste aanwinst is een verzamelboek met 32 kleurlithografieën van James Ensor: ‘Scènes de la vie du Christ’ – precies honderd jaar geleden uitgegeven, en dus net antiek geworden."
“Simone en ik hebben een zwak voor Brugge, we hebben er nog 20 jaar lang een huisje gehad. Vandaar ook dat hier een stadsgezicht op de Burg hangt, van Paul Delvaux.”
“Op een dag hebben we tijdens een wandeling door de stad Luc Putman ontmoet. Hij zat aan zijn ezel te schetsen – de laatste twee jaar van zijn leven heeft hij zeer gedetailleerde stadsgezichten van Brugge getekend. Eén van die 35 werken hangt bij ons: het belfort weerspiegeld in de rei aan de Rozenhoedkaai, ragfijn met pen getekend in terra di Siena.”
“We zijn een tijdje geleden verhuisd naar een appartement, en toen hadden we plots te weinig lege muren. Daarom zijn we ook wat 3D-kunst gaan kopen, zeg maar. Van Rik Poot hebben we ‘Torso man & torso vrouw’, een vroeg werk uit 1955. Zijn ‘Vier ruiters van de apocalyps’ was een vast wandelpunt in Brugge. In Leuven zijn dat ‘De ontvoering van Europa’ voor het Provinciehuis, en ‘Vallend paard’ in de tuin van faculteit Letteren."
“Panamarenko vinden we fascinerend omdat hij op het snijpunt van kunst en techniek staat – ik heb vroeger onder meer biomedische ingenieurstechniek gedoceerd. Wij hebben een elektromechanisch werk van hem: ‘Meganeudon’ uit 1973. Het werkt nog prima, maar we laten de batterijen eruit zodat bezoekers – vooral onze kleindochter, dan - niet in de verleiding komen ermee te spelen."
Drie euro per dag
“Toen ik met emeritaat ging, hadden we meer tijd om M te bezoeken, en zijn we M-bassadeur en M-cenas geworden. Dat is echt geen gigantische investering: als je het over een heel jaar bekijkt, kost het je iets meer dan drie euro per dag.”
“Ik heb veel musea gezien en er zijn er geen twee gelijk. Maar M is best wel bijzonder: die combinatie van hedendaagse en oude kunst zie je bijna nergens – die wisseling tussen stijlen, ook. Het aanbod is heel breed. Naar sommige tentoonstellingen gaan we drie, vier keer kijken omdat we ze zo mooi vonden. Andere activiteiten of artiesten spreken ons minder aan – maar dat hoort erbij.”
“We nemen af en toe deel aan activiteiten voor M-cenassen – atelierbezoeken en zo. Interessant, maar dat is niet de voornaamste reden waarom we M-cenas geworden zijn. Het gaat er ons vooral om dat we het museum kunnen steunen, en dat we het gevoel hebben tot een club te behoren die de moeite waard is - ook al zie je de andere leden niet elke dag.”
Wil je de ambities van M helpen waarmaken?
Word dan M-cenas. Als M-cenas betaal je € 1000 als jaarlijkse bijdrage, waarvan € 500 bestemd is voor M-LIFE en fiscaal aftrekbaar is. Met deze bijdrage realiseren we projecten die de kunst ten goede komen. Je ontvangt daarnaast uitnodigingen voor exclusieve bezoeken aan kunstenaarsateliers en verzamelaars, en je leert gelijkgestemde kunstliefhebbers kennen.