Ontmoet de collectie: kunst op reis
Ontmoet de collectie
Kunst op reis
De collectie van M telt 58.000 kunstwerken - onmogelijk om die allemaal in onze zalen te tonen, uiteraard. Gelukkig zijn er oplossingen. Ze digitaal ontsluiten – stay tuned – is er daar eentje van, ze uitwisselen met andere musea en cultuurhuizen is een andere. En dat doen we graag. Onze collectiestukken pronken vaak in (inter)nationale tentoonstellingen. Ook dit najaar is dat zo. Lees meer over een selectie van die bruiklenen en ontdek waar ze naartoe reizen. Ga je met ze mee?
Narrative Management. Le Corbusier, Nature Morte au Siphon, 1928
Dieter Durinck, 2020, Cera-collectie bij M Leuven
Sinds enkele jaren maakt Dieter Durinck (*1983) bootlegs, niet van muziek maar van kunstwerken. Zijn ‘Bootleg Paintings’ zijn een groeiende groep geherinterpreteerde schilderijen van bekende en minder bekende meesters uit de kunstgeschiedenis. Durinck geeft ze een ander formaat en een fluorescerende groene kleur, die verwijst naar televisiebeelden van de Golfoorlog. Hij brengt zo niet alleen een eerbetoon aan zijn voorgangers, maar ook aan fotograaf Thomas Ruff, die in zijn werk naar dezelfde oorlog verwijst. Tegelijk bevraagt Durinck zijn eigen schilderkunst en onze kunsthistorische blik. In het voorjaar van 2023 waren meer dan 40 van de Bootleg Paintings te zien tijdens zijn solotentoonstelling bij Kunsthal Gent, in de stad waar hij woont en werkt. Eén ervan kwam uit de Cera-collectie bij M: ‘Narrative Management’, een hommage aan een schilderij van de Frans-Zwitserse architect en kunstenaar Le Corbusier (1887-1965).
‘Narrative Management. Le Corbusier, Nature Morte au Siphon, 1928’, Dieter Durinck, 2020, Cera-collectie bij M Leuven © Dieter Durinck
Taferelen uit de passie van Christus
Onbekende Brabantse schilder, ca. 1470-1490, Collectie M Leuven
Op dit wonderlijke schilderij van een onbekende Brabantse schilder vloeien de episodes van Jezus’ lijden en zijn dood aan het kruis in elkaar over. Dit stripverhaalachtige format is heel zeldzaam: er zijn slechts drie andere voorbeelden van bekend, waaronder één van Hans Memling. Jeruzalem, waar dit alles zich afspeelt, ziet eruit als een West-Europese laatmiddeleeuwse stad en veel personages dragen 15e-eeuwse kleren. Die vertrouwde visuele prikkels maakten het voor de toeschouwers makkelijker om zich betrokken te voelen bij wat Jezus overkomt. Dat was ook de bedoeling van zo’n vertellend schilderij: mee lijden met de Verlosser van de mensheid in zijn donkerste uren. We konden ‘Taferelen uit de passie van Christus’ in 1998 aankopen dankzij de gulle steun van o.a. de vrienden van het museum. Tot januari 2024 maakt het paneel deel uit van de collectiepresentatie van het Palais des Beaux-Arts in Lille: het vervangt er de twee panelen van Dieric Bouts die M in bruikleen heeft.
‘Taferelen uit de passie van Christus’, Onbekende Brabantse schilder, ca. 1470-1490, Collectie M Leuven, bron: artinflanders.be © Dominique Provost
Meat Stand I (1793-1796)
Marina Pinsky, 2017, Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven
Kunstenaar Marina Pinsky (*1986) onderzoekt historische onderwerpen en plekken. Van de details die ze op het spoor komt maakt ze op zichzelf staande kunstwerken. Een goed voorbeeld zijn haar ‘Meat Stands’. M heeft het eerste exemplaar van deze groep kunstwerken in bruikleen van de Vlaamse Gemeenschap. ‘Meat Stands’ kwam in 2017 tot stand voor Pinsky’s solotentoonstelling bij kunstencentrum Vleeshal, in het Nederlandse Middelburg. Ze vertaalde de geschiedenis van het gebouw naar een installatie van metalen marktkramen vol nep-vleeswaren uit plastic en textiel, en uitvergrote muntstukken. Pinsky verwijst zo naar de handelsgeschiedenis van Middelburg, ooit een welvarende havenstad, maar ook naar beeldtradities uit de schilderkunst, het theater en naar het eeuwenoude schouwspel van de marktverkoop. ‘Meat Stand I (1793-1796)’ is nog tot 18 februari 2024 te zien in de tentoonstelling ‘This Is Us’ bij Z33 in Hasselt, samen met nog elf andere kunstwerken uit de Cera-collectie en de Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M.
‘Meat Stand I (1793-1796)’, Marina Pinsky, 2017, Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven © Marina Pinsky
Maria Lactans
Toegeschreven aan Brioloto de Balneo, ca. 1200-1230, Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven
In 2021 kon M een echt Vlaams Topstuk aan de collectie toevoegen, in bewaring gegeven door de Vlaamse Gemeenschap:
een 13e-eeuwse ‘Maria Lactans’. Deze zogende Maria wordt toegeschreven aan de Italiaanse beeldhouwer Brioloto de Balneo (+1225?). Die kunstenaar was rond het jaar 1200 actief in Verona, waar hij met zijn atelier een stempel drukte op de lokale bouw- en beeldhouwkunst. Maria die het kindje Jezus de borst geeft was één van de populairste voorstellingen van Maria binnen de christelijke kunst. Brioloto behandelde het thema met een voor zijn tijd kenmerkende afstandelijkheid: de figuur van Maria zit nogal houterig op haar troon, en kijkt streng voor zich uit. Toch is het ook een teder en intiem moment tussen moeder en kind. Tot 25 februari 2024 is Brioloto’s Maria te gast in het Antwerpse MAS. Daar wordt met de tentoonstelling ‘Zeldzaam & Onmisbaar: Topstukken uit Vlaamse Collecties’ de 20e verjaardag van het Topstukkendecreet gevierd.
Maria met kind
Maria Faydherbe, ca. 1600-1625, Collectie M Leuven
Maria Faydherbe (1587-1643) is één van de oudste bekende vrouwelijke beeldhouwers in de Europese kunstgeschiedenis. De Mechelse Maria kwam uit een familie van beroemde kunstenaars, onder wie haar neef Lucas Faydherbe, een leerling van Rubens. Ze streed om erkenning in een door mannen gedomineerde wereld, en signeerde haar werk daarom expliciet. In 2016 kreeg M dit door haar gesigneerde Mariabeeldje in buxushout geschonken. Maria draagt een lang gewaad, een hoofddoek en sandalen, het kindje Jezus een lendendoek. Beide figuren kijken elkaar aan. In de collectie van het V&A in Londen bevindt zich een vergelijkbaar, groter albasten beeld van een Maria met kind, eveneens van de hand van Maria Faydherbe. De twee Maria’s waren in 2022-2023 samen te zien op expo ‘Albast’ in M. Dit najaar leent M zijn exemplaar uit aan het Hamburgse Bucerius Kunst Forum, voor de expo ‘Ingenious Women: Women Artists and their Companions’, die tot 28 januari 2024 loopt.
‘Maria met kind’, Maria Faydherbe, ca. 1600-1625, Collectie M Leuven, bron: artinflanders.be © Cedric Verhelst
Rain or Shine
Tina Gillen, 2013, Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven
Kunstenaar Tina Gillen (*1972) woont en werkt in Brussel, maar de connectie met haar geboorteland Luxemburg is sterk. In 2022 mocht ze Luxemburg vertegenwoordigen op de 59e Biënnale van Venetië. Bovendien presenteert het Luxemburgse museum Konschthal Esch nog tot 12 november 2023 ‘Flying Mercury’, een grote solotentoonstelling van haar werk. Gillens schilderij ‘Rain or Shine’, uit de collectie van de Vlaamse Gemeenschap bij M, is deel van de tentoonstelling. Het is een kenmerkend werk dat goed laat zien welke kant haar praktijk de laatste jaren uitgegaan is. Tina Gillen werkt in het spanningsveld van dimensies, tussen ruimte en vlak. Uit haar beelddatabank vol fotografie en andere beelddocumentatie ontspruiten figuratieve en abstracte beelden. Alles komt samen in haar schilderijen en installaties.
‘Rain or Shine’, Tina Gillen, 2013, Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven © Tina Gillen
