Water bij de wijn

“Aan de fontein is een hardnekkige mythe verbonden. De vader van Maria Mertens handelde in wijn, en het echtpaar Vander Kelen-Mertens zette die handel voort. Daarom dacht men vroeger dat er wijn uit de fontein kwam – vandaar ook de bijnaam ‘wijnfontein’. Maar in 2017 kreeg de fontein een grondige conservatiebehandeling. Daarvoor moest ze gedemonteerd worden, en toen hebben we de restaurateur gevraagd om na te gaan of dat verhaal wel kon kloppen.”

“Wat bleek: de krullende dolfijnenstaarten onder Leda’s voeten zijn geen kraantjes, zoals we altijd dachten, maar hebben een louter decoratieve functie. De zwanen – zowel de grote bovenaan als de zes kleinere een niveau lager – hebben wél een klein gaatje vooraan in hun bek. Dat mondje is verbonden met een buisje dat door het lijf van iedere zwaan loopt, en dat onderaan de fontein – onzichtbaar voor de toeschouwer – op een watertoevoer kon worden aangesloten. Dat bleek toen de restaurateur er met een tuinslang water door liet stromen: dat kwam door die mondjes terug naar buiten.”

“Het bronzen bekken heeft onderaan geen afvoer: het loopt dus over. Wellicht rustte de fontein vroeger in een groter marmeren of betegeld bassin, in plaats van zoals nu op een hoge sokkel, midden op het kostbare parket van het ontvangstsalon. In zo’n bassin kon je namelijk, net als bij grotere fonteinen, een permanente watercirculatie creëren.”

“We vermoeden dat de fontein ooit in een wintertuin of een andere ruimte met een stenen of marmeren vloer heeft gestaan, waar ze rustig kon kabbelen. Niets wijst erop dat er ooit wijn uit is gekomen. Het lijkt onwaarschijnlijk, al was het maar omdat het onhygiënisch en moeilijk te onderhouden zou zijn geweest. Trouwens, door de vorm van de zwanenkoppen kan je er heel moeilijk een wijnglas onder houden. Dat hebben we ook laten testen.”