Kunst verbindt: een bijzondere rondleiding in M

KUNST VERBINDT

Een bijzondere rondleiding in M

Hoog internationaal bezoek in M! Midden januari 2023 kreeg het museum een groep cursisten over de vloer van Ligo, het centrum voor basiseducatie Oost-Brabant. Voor de meesten was het de allereerste keer dat ze een museum bezochten, en het werd een memorabele ervaring. Adar uit Somalië: “Ik ben zo trots dat ik hier ben. En dat ik mijn kinderen straks kan vertellen wat ik vandaag gedaan heb.”

‘Adar en de andere cursisten zitten aan het einde van de opleiding Nederlands praten,” zegt docente Sylvie De Clerck. “Ze komen allemaal uit het alfatraject, wat wil zeggen dat ze het westerse alfabet niet kunnen lezen of schrijven. We nemen hen regelmatig mee op uitstap, zodat ze bijvoorbeeld leren hoe ze de bus moeten nemen of voor welke dingen ze bij een apotheek terechtkunnen. Vrijetijdsactiviteiten horen er ook bij. We gaan eens aerobiccen, of bingo spelen in een woonzorgcentrum… De drempel is vaak te hoog voor hen. Ze raken er moeilijk, of ze weten niet dat zij ook welkom zijn. We helpen hen de stap te zetten. Zoals vandaag, met dit bezoek aan M.”

Lockerruimte

Gids Maïteh Magnus wacht de groep op in de hal van M. De eerste stop is de lockerruimte in de kelderverdieping. Daar legt ze een paar basisregels uit, bijvoorbeeld dat je geen tassen mee mag nemen in het museum – die horen in de lockers – en dat je de kunstwerken niet mag aanraken.

Onderwijsrondleiding in M — © Eva Beeusaert voor M Leuven

Wijzerplaat

Op de uur- en kalenderwijzerplaat, een schilderij uit de jaren 1500, kan je onder meer de twaalf maanden zien, met typische taferelen voor de tijd van het jaar: zaaien, oogsten, snoeien... Het werk maakt meteen enthousiaste reacties los, onder meer van Suleiman: “Ik heb vroeger in Syrië bij een bakker gewerkt. De oven zag er precies hetzelfde uit als op de wijzerplaat. En we schoven het brood er ook met zo’n houten ding in.”

De cursisten maken hun eigen wijzerplaat. Ze krijgen een bolletje plasticine, waarmee ze een voorwerp mogen boetseren dat past bij de maand die ze toegewezen krijgen. Algauw volgt er druk overleg en worden er ideeën uitgewisseld. Oktober krijgt een boom, januari regendruppels, augustus een muziekfestival… “Zo,” zegt gids Maïteh als de wijzerplaat klaar is, “nu nog 500 jaar wachten, en dan mag dit ook in het museum.”

Studenten van NT2-onderwijs in een tentoonstelling van M Leuven — Eva Beeusaert voor M Leuven

Bezoekers verzameld rond een kunstwerk in M Leuven terwijl ze luisteren naar de gids — Eva Beeusaert voor M Leuven

De zaaier

De volgende stop is ‘De zaaier’, een groot beeld van Constantin Meunier. Luul: “Dat deden wij ook in Somalië: de graantjes gooien en dan zo met de voeten de grond aanstampen.” Gids Maïteh wijst erop hoe trots de zaaier kijkt en vraagt de cursisten om de momenten uit te beelden waarop zij zich trots voelen. De antwoorden zijn verrassend: “Als ik sport”, “Als ik yoga doe”, “Als ik mijn kinderen naar school breng”…

Studenten NT2-onderwijs krijgen een rondleiding in de zalen van M Leuven — Eva Beeusaert voor M Leuven

Albast

Ook de grote albasttentoonstelling blijkt de groep aan te spreken. De albasten koppen van de Belgische kunstenares Sofie Muller vinden ze “prachtig” en “vast heel oud”. Verbazing als blijkt dat het hedendaagse werken zijn. Er ligt ook een brok albast die je mag aanraken. Vooral Bhupal uit Nepal vindt dat fascinerend: “Het lijkt wel een zoutblok.”

Kato Six

De tapijten op de tentoonstelling van de Belgische kunstenares Kato Six worden meteen met kennersogen gemonsterd. Veel van de vrouwen in de groep hebben zelf nog tapijten geknoopt. Na kritisch onderzoek – één cursist vergeet zelfs even dat ze de kunstwerken niet mag aanraken – wordt er goedkeurend geknikt. “Veel werk. Heel duur!”

Voor herhaling vatbaar

Na de rondleiding is de groep het roerend eens: dit was een geweldige middag. Een kleine poll leert dat de kalenderwijzerplaat hun favoriete stuk was, en dat de meesten van plan zijn terug te komen met hun hele gezin. Ook voor docente Sylvie is de uitstap voor herhaling vatbaar: “Zeker met een gids als Maïteh. We bezoeken wel vaker cultuurhuizen, maar soms schatten de gidsen toch niet goed in hoe ze dingen moeten aanbrengen voor onze cursisten. Maar deze ervaring was echt fantastisch. Ik ga het al mijn collega’s aanraden.”