Souffleur, wat is de betekenis van 'Vanitas'?

Peter Carpreau, afdelingshoofd Oude kunst: “Vanitas is een Latijns woord. Het betekent zoveel als ‘ijdelheid’, maar ook ‘vergankelijkheid’. Vooral in die tweede betekenis is het een motief geworden in de westerse kunst. Alles waar wij mensen zo hard mee bezig zijn - geld, aanzien, macht - is eindig, leeg, onbetekenend.”

“Hét symbool van vanitas is het doodshoofd. Zelfs al ben je de rijkste, machtigste mens ter wereld: dit is alles wat er van je zal overblijven. Het vanitas-thema komt in alle periodes voor, maar het was vooral populair in de 16de en 17de eeuw. En het wordt op heel veel verschillende manieren uitgebeeld. Met doodshoofden dus, maar ook rottend fruit kan dienen, of vervluchtigende rook, of zelfs muziekinstrumenten: zodra de laatste noot geklonken heeft, is het lied uit. Voorgoed.”

“Een heel pessimistische kijk, zou je zeggen, maar de kunstenaars beschouwden het meer als een zedenles. Hecht niet te veel belang aan de aardse ijdelheden, maar richt je tot God. Die is eeuwig en kan je redden van de vergankelijkheid.”