Ontmoet de collectie: Museum in Beweging
Zaalzicht 'Museum in Beweging', M Leuven, 2022, foto: © Dirk Pauwels voor M Leuven
ONTMOET DE COLLECTIE
Museum in Beweging
Nog tot maart 2024 kan je in M komen kijken naar ‘Museum in Beweging’. In die collectiepresentatie krijgen een 20-tal waardevolle en interessante aanwinsten voor het eerst een plek in de museumzalen. In dit artikel lichten we er enkele uit.
Zaalzicht 'Museum in Beweging', M Leuven, 2022, foto: © Dirk Pauwels voor M Leuven
‘Heilige Arnulf van Metz’
Hendrik Roesen (?), ca. 1480-1500, collectie M Leuven
De collectie van M is nauw verbonden met de geschiedenis van Leuven en het vroegere hertogdom Brabant. Dat merk je nog steeds in onze werking. Zo voeren we kunsthistorisch en wetenschappelijk onderzoek naar Leuvense en Brabantse beeldhouwkunst uit de late middeleeuwen, en proberen we die belangrijke en grote deelcollectie verder aan te vullen met bijzondere aanwinsten. Zoals deze ‘Heilige Arnulf van Metz’, een laatgotische sculptuur uit eikenhout die we in 2021 verwierven. Het onderzoek is nog volop aan de gang, maar waarschijnlijk is ze vervaardigd door Hendrik Roesen (actief 1496-1518), een Leuvense beeldhouwer die sterk beïnvloed werd door Jan II Borman (ca. 1460-1516/20). Beelden van Roesen zijn erg zeldzaam. Je vindt ze voornamelijk in enkele Oost-Brabantse kerken, én in de collectie van M. Sterker nog: M is het enige museum waar werk van Roesen bewaard wordt. In 2019 kregen we al twee zeldzame gesigneerde retabelfragmenten van Roesen in bruikleen van de Vlaamse Gemeenschap. Ze werden meteen erkend als Vlaams Topstuk.
‘Heilige Arnulf van Metz’, Hendrik Roesen, ca. 1480-1500, M Leuven, foto Cedric Verhelst voor meemoo. Art in Flanders
Zonder titel (Bacchus)
Marie Zolamian, 2019, Cera-collectie bij M Leuven
De Cera-collectie Belgische hedendaagse kunst werd in 2021 uitgebreid met drie schilderijen van Marie Zolamian (°1975). Zolamian werd geboren in Libanon maar woont en werkt in België. In haar werk confronteert ze oosterse en westerse culturen, geschiedenissen en manieren van denken. Ze schippert tussen figuratief en abstract, en verwijst graag naar kunst, fabels, sprookjes, dromen en de hoofse literatuur.
In ‘Museum in Beweging’ kan je de drie schilderijen bekijken. Ze zijn beïnvloed door middeleeuwse kunst, miniaturen en boekverluchting, maar geven er een heel eigen, raadselachtige interpretatie aan. Het resultaat: persoonlijke composities die hun inspiratiebronnen niet meteen prijsgeven.
Met aankopen zoals deze wil Cera opkomende en/of onderbelichte kunstenaars uit eigen land ondersteunen. M heeft de Cera-collectie sinds 2011 in langdurige bruikleen. We dragen er zorg voor, exposeren er stukken uit en adviseren Cera over nieuwe aankopen.
Marie Zolamian, Zonder titel (Bacchus), 2019, Cera-collectie bij M Leuven, foto: de kunstenaar
‘Olieverfschets voor het Vander Kelen-drieluik’
Gustave Vanaise, ca. 1888, collectie M Leuven
Deze olieverfschets werd in 2021 geveild in Parijs. Ze diende als basis voor drie doeken die Gustave Vanaise (1854-1902) in 1888-1889 schilderde voor de privékapel van burgemeester Leopold Vander Kelen (1813-1895): 'Militaire Roem', 'Gemeentelijke Macht' en 'Kunsten en Vrede’. De kapel bevond zich in een intussen verdwenen gedeelte van het herenhuis Vander Kelen-Mertens. De drie schilderijen zijn het enige overblijfsel van die kapel. Met hun indrukwekkende formaat – ruim 370 cm hoog - geven ze een idee van de grandeur die de ruimte moet hebben uitgestraald. Opmerkelijk verschil tussen de schets van Vanaise en de uiteindelijke versie: op het middelste tafereel kreeg de figuur te paard het uitzicht van niemand minder dan de burgemeester zelf. Ook zijn zonen - senator Victor (1851-1931) en politicus Léon (1856-1919) - zijn als ridders voorgesteld.
‘Olieverfschets voor het Vander Kelen drieluik’, Gustave Vanaise, ca. 1888, M Leuven, foto Cedric Verhelst voor meemoo. Art in Flanders
‘“Brecht” holding “Communie” Flag’
Klaas Rommelaere, 2020, collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven
Om de kunstsector te steunen tijdens de coronacrisis, kocht de Vlaamse Gemeenschap in 2021 voor bijna 4 miljoen euro aan werken. M was nauw betrokken bij de selectie en kreeg er 60 langdurig in bruikleen. Een ervan is ‘“Brecht” holding “Communie” Flag’ van Klaas Rommelaere (°1986). De sculptuur maakt deel uit van de reeks ‘Dark Uncles’ uit 2020, een serie poppen die belangrijke mensen uit het leven van de kunstenaar voorstellen. Elke pop is bekleed met geborduurde biografische scènes en taferelen, die elkaar overlappen en in elkaar overlopen. Rommelaere tekende de ontwerpen voor de scènes. Die stuurde hij vervolgens op naar maar liefst negentig mensen, vooral senioren, die de scènes met de hand borduurden - een tijdrovend en intensief werkje, dat ze tijdens de lockdown thuis konden doen.
Klaas Rommelaere, ‘“Brecht” holding “Communie” Flag’ 2020, collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven, foto: de kunstenaar
‘De ontmoeting van Abraham en Melchisedek’
Jan Rombouts en atelier, ca. 1525-1530, M Leuven
In 2012 presenteerde M de allereerste overzichtstentoonstelling rond de Leuvense renaissanceschilder, prentmaker en glazenier Jan I Rombouts (1475/85-1535). Ze kreeg de titel ‘Getekend Jan R. Een renaissancemeester herontdekt’ en was het resultaat van diepgaand onderzoek. Dankzij dat onderzoek kon het glas-in-loodmedaillon ‘De ontmoeting van Abraham en Melchisedek’ – dat we in 2020 kochten bij een Londense kunsthandelaar - aan het atelier van Rombouts worden toegeschreven. Zulke glazen medaillons werden als decoratie ingewerkt in de ramen van kloosters en patriciërswoningen. Leuvense ateliers zoals dat van Rombouts maakten er onder meer voor het toenmalige Sint-Pietersgasthuis in de Brusselsestraat, nu de Romaanse Poort.
De collectie van M bevat heel wat werk uit het atelier van Rombouts. Naast dit medaillon bezitten we nog negen brandglasramen en vier altaarvleugels, waaronder drie Vlaamse Topstukken. We zijn daarmee in het gezelschap van internationale topmusea. Zo zijn de glasramen van Rombouts ook vertegenwoordigd in de collectie van het Metropolitan Museum of Art in New York en het Museum of Fine Arts in Boston.
Jan Rombouts en atelier, ‘De ontmoeting van Abraham en Melchisedek’, ca. 1525-1530, M Leuven, foto: artinflanders.be, Dominique Provost
'Nuclear Plant'
Lisa Vlaemminck, 2020, collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven
De Vlaamse Gemeenschap koopt jaarlijks kunstwerken van kunstenaars die in Vlaanderen wonen en werken. Sommige van die aankopen komen in langdurige bruikleen terecht bij M, zoals ‘Nuclear Plant’ van de Brusselse kunstenaar Lisa Vlaemminck (°1992).
Vlaemminck onderzoekt de grenzen en conventies van de schilderkunst. Zo creëert ze een nieuw universum, waar andere wetten en regels gelden. Wat vertrouwd aanvoelt, blijkt al snel niet wat het lijkt. Dit werk is daar een goed voorbeeld van. De compositie doet denken aan een traditioneel stilleven. Maar als je aandachtig kijkt, zie je de vele afzonderlijke componenten en semi-transparante verflagen die Vlaemminck over elkaar heeft aangebracht.
‘Nuclear Plant’, Lisa Vlaemminck, 2020, Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven © de kunstenaar
