Souffleur, wat is de betekenis van 'Schering en inslag'?

Alexis Gautier

© M Leuven, foto: Miles Fischler

SOUFFLEUR

Schering en inslag

“Souffleur (de; m/v; meervoud: souffleurs): iemand die de toneelspeler zijn rol influistert.’’ Volgens Van Dale helpt een souffleur je dus te herinneren wat je eigenlijk al wist. Het leek ons een mooie titel voor deze nieuwe rubriek: daarin geven medewerkers van M uitleg en achtergrond bij vaktermen die je wellicht bekend in de oren klinken, maar waarvan je misschien niet (meer) weet wat ze ook alweer precies betekenen.

Alexis Gautier

© M Leuven, foto: Miles Fischler

Eveline De Wilde, collectiebeheerder Hedendaagse Kunst: “’Schering en inslag’ kennen we tegenwoordig vooral als uitdrukking. Het slaat op onprettige dingen die keer op keer opnieuw gebeuren – van een gevaarlijk kruispunt kan je bijvoorbeeld zeggen dat ongevallen er schering en inslag zijn. De uitdrukking gaat terug op de techniek van het weven. Op een weefgetouw worden eerst draden gespannen in de lengte: dat noemen we de schering. Haaks daarop gaat een schietspoel heen en weer, die zo de dwarsdraden aanbrengt: de inslag. Door die afwisseling van schering en inslag ontstaat de geweven stof – anders zou je alleen maar losse draden hebben.”

 

“Zolang de mens textiel maakt, werkt hij met schering en inslag. Zelfs de kleren die je in de H&M koopt, worden nog met die techniek vervaardigd, ook al gebeurt het daar machinaal. Daarom is het ook in de kunst een relevant begrip: het grootste deel van de textielkunst is zo tot stand gekomen.”

 

De collectie van M telt zowat 1200 textielobjecten. Wandtapijten, kledingstukken, veel religieuze objecten ook... In ‘De Tien’, onze nieuwe collectiepresentatie, tonen we bijvoorbeeld een 16de-eeuws antependium, een doek dat over de voorkant van het altaar werd gehangen. Een mooi én interessant stuk, omdat je er zoveel verschillende kruiden op kan herkennen. En in de collectiepresentatie ‘Bewogen’ kan je de schitterend versierde kostuums bekijken waarmee Mariabeelden werden uitgedost tijdens processies door de stad. Daaraan zie je ook dat textielkunst veel meer is dan louter decoratief – er is vaak een diepe culturele betekenis aan verbonden.”

 

“Maar ook heel wat hedendaagse kunstenaars werken met textiel. In de collectiepresentatie ‘The Constant Glitch’ kan je bijvoorbeeld het gelijknamige werk van Christiane Blattmann zien, een sculptuur waarin ze jute heeft verwerkt.”

 

“In ‘The Constant Glitch’ zijn ook drie textielwerken te zien van Alexis Gautier, een Frans-Belgisch kunstenaar van wie op 17 september in M ook een solotentoonstelling begint. De stad Leuven heeft die werken in 2020 aangekocht voor de collectie van M – de stad wilde kunstenaars steunen tijdens het moeilijke coronajaar. Het gaat om twee kleinere werken van zijde met borduursel, en één groter tapijt van vrijwel zuivere wol. Gautier tekende de ontwerpen en stuurde op basis daarvan instructies naar ateliers in India en Nepal, waar ze de stukken zouden weven. Interessant is dat het ging om open instructies, die de wevers veel vrijheid lieten. Gautier vermeldt hen ook met naam en toenaam als coauteurs van het werk. De wevers hebben lokale wol en zijde gebruikt, en ze werkten met de hand – dat ambachtelijke aspect spreekt Gautier sterk aan. En natuurlijk hebben ze die duizenden jaren oude weeftechniek toegepast: schering en inslag.”