Over 'The Off Hours': een geluidswerk van Jill Magid voor de Sint-Pieterskerk

Jill Magid maakte een geluidswerk voor de Sint-Pieterskerk

CONCERT IN BALLINGSCHAP

Tot voor kort kon je in M naar ‘The Migration of the Wings’: een installatie van film, geluid en sculptuur waarvoor kunstenares Jill Magid zich had laten inspireren door de bewogen geschiedenis van ‘Het Laatste Avondmaal’. Het werk krijgt nu een vervolg in de Sint-Pieterskerk, onder de titel ‘The Off Hours’.

Valerie Verhack, curator en diensthoofd hedendaagse kunst: “De Sint-Pieterskerk sluit elke avond om half 5, en de koster doet de deuren de volgende ochtend weer open om half 8. Tijdens die sluitingsuren – ‘the off hours’, vandaar de titel – wordt daar de komende maanden elke nacht een geluidswerk van Jill Magid afgespeeld. Het kerkbestuur wilde dat liever niet tijdens de openingsuren: rond die beperking is het werk opgebouwd.”

“‘The Off Hours’ is het tweede deel van ‘The Migration of the Wings’. Het borduurt verder op het thema van het eerste deel, dat eerder in M te zien was: gedwongen migratie en de joodse diaspora. De muziek is onder meer geïnspireerd door de nachtelijke roep van Europese trekvogels – in het Engels: migrating birds. Het stuk is gecomponeerd door de klarinettist Stuart Bogie en duurt maar liefst 15 uur, exact even lang als de kerk gesloten is. Bogie brengt het live ten gehore in de kerk; de afgemixte opname wordt daarna elke nacht in de kerk afgespeeld. Jill gebruikt het gebouw zélf als geluidskast – een grote kerk als Sint-Pieters is gemaakt om zang, gebed en muziek te laten resoneren. In dit geval resoneert de muziek bovendien met een verhaal over ballingschap, dat zich afspeelt in de marge van de tijd.”

Jill Magid, 'The Off Hours', M Leuven (St. Peter’s Church), 2023, foto: © Useful Art Services

“De luidsprekers komen in de kapel van ‘Het Laatste Avondmaal’. Daar zullen ook twee partituren te zien zijn, één oude en één nieuwe. Het ‘Liturgisch Handschrift van het Heilig Sacramentsaltaar’ – in het Engels ‘The Book of Hours’ – is in de 15e eeuw samengesteld in opdracht van dezelfde broederschap die bij Bouts ‘Het Laatste Avondmaal’ bestelde. Het bestaat uit 18 folio’s en vertegenwoordigt voor Jill de 9 uren dat de kerk overdag open is. Als aanvulling heeft ze ‘The Book of Off Hours’ gemaakt: een visuele partituur van de nieuwe compositie, die met 30 folio’s staat voor de 15 nachtelijke sluitingsuren.”

“Voor ‘The Migration of the Wings’ is Jill destijds vertrokken van het feit dat de zijpanelen – wings, in het Engels – van ‘Het Laatste Avondmaal’ in de loop der eeuwen veel gereisd hebben: ze werden uitgespeeld als pionnen in de politieke rivaliteit tussen Duitsland en België. Het centrale paneel, daarentegen, is altijd in de kerk gebleven. In haar ogen zegt dat veel over de ongelijke machtsrelaties tussen het centrum en de marge, over migratie, over de joodse diaspora... Maar voor de Bouts-tentoonstelling is voor één keer het héle werk vanuit de kerk verhuisd naar M. Daardoor is er in de kerk tijdelijk een lege plek ontstaan. Met dit geluidswerk wil Jill die leegte thematiseren. Ze noemt het een concert voor de kerk en haar geesten: andere toehoorders zijn er immers niet. Wie er toch iets van wil opvangen, kan in de nachtelijke uren eens langs de buitenkant van de kapel van ‘Het Laatste Avondmaal’ passeren. En mogelijk komt er later nog een live-uitvoering.”