Souffleur, wat is tuften?
SOUFFLEUR
TUFTEN
“Souffleur (de; m/v; meervoud: souffleurs): iemand die de toneelspeler zijn rol influistert.’’ Volgens Van Dale helpt een souffleur je dus te herinneren wat je eigenlijk al wist. Het leek ons een mooie titel voor deze nieuwe rubriek: daarin geven medewerkers van M uitleg en achtergrond bij vaktermen die je wellicht bekend in de oren klinken, maar waarvan je misschien niet (meer) weet wat ze ook alweer precies betekenen.
Marie Decoodt, tentoonstellingscoördinator Hedendaagse Kunst: “Tuften komt van het Engelse tuft, letterlijk: ‘bosje’ of ‘plukje’. Het is een techniek om onder meer wollen tapijten te maken, maar ook bijvoorbeeld kunstgrasvelden. Je vertrekt van een onderdoek – in het jargon: de primary backing. Je prikt het garen door de achterkant van de onderdoek. Dat kan met een holle naald, of met een tuftpistool of tuftmachine. Vervolgens trek je de naald terug en maak je het volgende gaatje, vlak naast het vorige. Zo krijg je aan de bovenkant van het tapijt een heleboel lusjes. Die worden extra vastgezet met een tweede doek, de secondary backing. Op het eind worden de lusjes aan de bovenkant bijgesneden. Het eindresultaat is een tapijt van opstaande draadjes. Afsnijden kan op verschillende hoogtes – vandaar het verschil tussen hoog- en laagpolig tapijt. ‘Pool’ is een andere naam voor garen.”
“Vaak wordt gedacht dat tuften een recente techniek is, maar het is geïnspireerd door een oude ambachtelijke methode om bedspreien te maken. Omdat de productiekosten beperkt waren, begon tuften vanaf de jaren 50 het traditionele weven van tapijten te verdringen, eerst in de VS en daarna in West-Europa.”
“In M toont Kato Six zes getufte tapijten die ze speciaal voor haar solotentoonstelling gemaakt heeft. In elk tapijt herken je een krulpatroon: een verwijzing naar de mattenkloppers van gevlochten riet waarmee mensen vroeger stof uit tapijten en dekens sloegen. Die vorm ontleent Kato – zoals wel vaker in haar werk - aan het collectieve geheugen. Dat vertelt ze in een interview elders in dit nummer.”